Treffend Sprekend - april 2019

20190424
Als door toeval staan ze goed,
de boerderijen in het land.
Schakel tussen grond en lucht.
Vastberaden in de aarde
geven ze, door er te zijn,
de geschiedenis zijn waarde
en het landschap zijn verband
Gedicht van Jan Terlouw opgenomen in interview met Jan Terlouw - Vrij Nederland juni 2018 

20190424
Four Freedoms
De in 1941 door president Roosevelt opgestelde Four Freedoms zijn nog altijd actueel en urgent. Het gaat daarin om de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van religie, vrijwaarding van angst en vrijwaarding van gebrek.
Interview met Jan Terlouw - Vrij Nederland juni 2018 

20190424
De cruciale vraag bij voor elke politicus is bij iedere maatregel dezelfde: wat vind ik rechtvaardig? De antwoorden zullen verschillen bij een socialist, een liberaal, een christen of een conservatief. Maar de vraag is identiek. Je zegt dat je vindt dat het zo moet omdat je dat rechtvaardig vindt, een ander zal die rechtvaardigheid anders verklaren en je daar met elkaar openlijk over in debat. Als je dat doet begrijpt de burger weer waarom hij op jou heeft gestemd en niet op haar. Dat schept vertrouwen.
Interview met Jan Terlouw - Vrij Nederland juni 2018 

20190424
Het Ajax-gevoel van de afgelopen maanden staat voor iets groters. Namelijk hiervoor: tegen alle sombere toekomsttrends en scenario's in, door teamspirit, inzet, kwaliteit en gelukkige timing toch het verschil kunnen maken. We zouden zulk Ajax-gevoel - een sensatie van onverwacht afgedwongen mogelijkheden - op meerdere terreinen goed kunnen gebruiken, want onze tijd wordt gepijnigd door sombere prognoses, negatieve toekomstbeelden en neergangstheorieën. We zijn geen willoos slachtoffer van negatieve toekomsttrends. Met veel inzet, kwaliteit en wilskracht zijn trends vaak te ontregelen en te kantelen.
Column cultuurhistoricius René Cuperus - Volkskrant 15 april 

20190413
Ajax voetbalde beter en overrompelende Juventus na rust in sommige fasen, met David Neres als dribbelkoning, als straatjongen die de roep van zijn moeder om naar binnen te komen negeerde. 
Willem Vissers - Volkskrant 11 april

20190413
Oude dag
Gedurende decennia was ik in eigen ogen een aanstormend talent, en toen opeens een exponent van de gevestigde orde. Daar had een fase tussen moeten zitten, die ik kennelijk heb overgeslagen. Voorts zijn allen wier oordeel over mijn werk ik van belang achtte inmiddels gestorven. Daar komt het ontnuchterende besef overheen dat deze coryfeeën voor de nieuwe generatie hoogstens nog namen zijn. Soms kom je op straat de in-keurige middelbare dames tegen, te welker aanzien je je met schrik herinnert er onheuglijk lang her een hartstochtelijke band mee te hebben onderhouden. Op een tuinfeest raakte ik aan de praat met een jeugdige politicus, van wie ik me realiseerde de vader en grootvader getutoyeerd te hebben; dan word je nolens volens met je neus op je gevorderde leeftijd gedrukt.
Fragment column Jean Pierre Rawie - DvhN 12 apr

20190410
Wie alleen gelukkig wil zijn, is gedoemd tot mislukken. Hoe dan het wel moet? Door een goed mens proberen te zijn en niet het eigen geluk na te streven, maar dat van anderen.
Dirk de Wachter - Belgisch psychiater

20190410
Het zien van het onzichtbare
Science-fiction wordt science-fact. Het is geen foto van het zwarte gat zelf. Het toont als het ware de schaduw van het zwarte gat, de straling rond het niets. Erg actueel is de foto evenmin: hij toont ons niet de huidige toestand van het immense zwarte gat, maar die van 55 mln jaar geleden: zolang hebben de fotonen erover gedaan om naar de aarde te reizen. Mogelijk is het zwarte gat inmiddels verdwenen, maar in dat geval hebben we gelukkig de foto nog. Het gefotografeerde zwarte gat heeft een diameter van 100 mld km en een massa van 6,5 mld zonnen: in het universum is de menselijke maat volledig uit het oog verloren, het is louter onvoorstelbaarheid wat de klok slaat. Dankzij de foto die geen foto is van een zwart gat dat geen zwart gat is staat nu onomstotelijk vast dat zwarte gaten bestaan. Het einde van ruimte en tijd; het einde van ons beeld van de werkelijkheid, in één fantastische foto vastgelegd: wat een magistraal staaltje van menselijk vernuft.
Fragment column Bert Wagendorp - 10 apr

20190410
Geluk kun je niet vasthouden en verdriet sleep je eindeloos mee.
Oudejaarsconference 2018 - Marc-Marie Huijbregts

20190409
Ik heb geen stem gehad in mijn geboorte en ik kan niet verhinderen dat ik straks ogenschijnlijk in het niets verdwijn. Daar tussenin gebeurt het. Dat brengt me in verwarring.
Jopie Huisman (1822-2000) - kaart gekocht in Jopie Huisman Museum in Workum

20190409
De meest gebruikte metafoor voor de Brexit is van een kat die aan de deur krabt en miauwt dat ze naar buiten wil. Als de deur wordt geopend, blijft ze echter gewoon zitten en staart haar baas aan. Wanneer die de deur maar weer dichtdoet, begint ze onmiddellijk opnieuw te miauwen en vraagt ze of ze naar buiten mag. Maar ook de tweede keer vertikt  ze het een poot over de drempel te zetten. En zo gaat het door.
De kwestie - Peter de Waard - Volkskrant 9 apr

20190406
Eb
Ik trek mij terug en wacht
Dit is de tijd die niet verloren gaat:
iedere minuut zet zich in toekomst om.
Ik ben een oceaan van wachten,
waterdun omhuld door 't ogenblik.
Zuigende eb van het gemoed,
dat de minuten trekt en dat de vloed
diep in zijn duisternis bereidt.
Er is geen tijd. Of is er niets dan tijd?
M. Vasalis (1909-1998) - Gedicht op muur in Leiden - gespot door Ans

20190405
De filosoof John Stuart Mill zei ooit: "Ik heb gemerkt dat niet de persoon die hoopt wanneer anderen wanhopen, maar de persoon die wanhoopt wanneer anderen hopen, door een grote groep mensen wordt bewonderd als een wijs man."
Wetenschapsfilosoof Maarten Boudry over pessimisme in de Volkskrant 30 maart  

20190405
Antieke bewakers langs het spoor
Van de apparatuur naast het spoor, die moet voorkomen dat treinen op elkaar botsen, is tweederde meer dan 60 jaar oud. Het zijn relais, elektromagnetische schakelingen die seinen op rood, geel of groen zetten. Het is een ontwerp van 85 jaar terug. De verouderde techniek staat nog als een huis, maar om het toenemend aantal reizigers aan te kunnen, is vervanging noodzakelijk. In Nederland liggen al enkele baanvakken met het veiligheidssysteem ERTMS, dat de seinen langs het spoor overbodig maakt. Omdat dit systeem exact weet welke soort trein (met zijn eigen remweg) langs zijn sensoren zoeft, kunnen de treinen veel dichter op elkaar rijden. ERTMS is ook nodig als je sneller wilt gaan rijden. Boven ca. 160 ziet het menselijk oog niet meer of een sein rood of groen is. Alle informatie ziet de machinist op een scherm in zijn cabine. 
Volkskrant 27 maart

20190403
Sound-Energie, een start-up in Enschede, heeft een apparaat ontwikkeld dat gebouwen kan koelen via geluidsgolven zonder ook maar het kleinste beetje stroom. De machine heet THEAC-25 en is zo groot als een kleine auto. Het ontwerp is gebaseerd op thermo-akoestiek, een interdisciplinair wetenschapsgebied waarin kennis uit werktuigbouwkunde, akoestiek en warmteleer samenkomen. Vanwege de ongebruikelijke mengvorm van disciplines zijn er maar een paar dozijn mensen op de wereld die echt begrijpen hoe het apparaat werkt. Het is geen energiebron, maar conversietechnologie. Het apparaat zet de ene vorm van energie om in de andere. Traditionele machines zijn vervangen door de beweging van geluid. Warmte wordt omgezet in akoestische energie (volume neemt toe). Akoestische energie wordt aan de geluidsgolf onttrokken (volume neemt af), waarmee akoestische energie wordt omgezet in koude. Er wordt nu onderzocht naar de mogelijkheid om stroom op te wekken in plaats van koude. 
Volkskrant 23 maart - Theac-25 is het geesteskind van Kees de Blok

20190403
Krukje tafeltje vaatje
emmer koekoek haardje
bezem koffer jakje
voetbal smidse kakkerlakje
deur op de haak
bezem aan de staak
vier kwastjes aan een japon
acht punaises aan 't plafond
Volkskrant 30 maart - absurdistische gedichten van Daniil Charms (1905-1942) 

20190403
Schrijven is het onverwachte. In verhalen moet telkens iets gebeuren wat je niet verwacht. In het dorp Oirschot was een zelfgemaakte doodskist uit het zolderraam getakeld, met tape omwikkeld, waarin de overblijfselen van een oude vrouw bevonden. De zoon had de resten van zijn moeder ruim 2 jaar op zolder verborgen gehouden. Wie doet zoiets, vroeg van Casteren zich af. En hij reed erheen. Aan de deur hingen allerlei bordjes met: Niet aanbellen! Blijf weg! Artikel zoveel! Hij belde toch aan, en tot zijn verrassing deed de zoon open. Schrijver zoekt verhaal, verhaal zoekt schrijver. Schrijver belt aan, verhaal doet open. 'Kom binnen, ik wil je alles wel vertellen, want ik wilde zelf een boek schrijven, maar het lukte niet. Koffie?'
Column Peter Middendorp - Volkskrant 23 maart

20190403
Theresa May kondigde woensdag aan te zullen aftreden in ruil voor acceptatie van haar Brexitdeal. Je ziet Mark Rutte zijn politieke leven nog niet opofferen om de pensioenonderhandelingen vlot te trekken, maar we hebben het hier dan ook over Shakespeare versus het dorpstoneel.
Fragment column Bert Wagendorp - Volkskrant 28 maart

20190403
Wat is 'echt' vroeg het konijntje op een dag aan het leren paard. Als een kind lang, heel lang van je houdt, niet alleen om met je te spelen, maar echt van je houdt, dan word je 'echt'. Doet dat pijn? vraag het konijntje. Soms wel zei het leren paard. Maar als je 'echt' bent, dan geef je er niets om dat het pijn heeft gedaan. In het algemeen ben je tegen de tijd dat je 'echt' wordt, meestal kaal geknuffeld, en je ogen zijn eruit gevallen en je poten bengelen erbij en je ziet er haveloos uit. Maar dat geeft niets, want als je eenmaal 'echt' bent, ben je niet lelijk meer, behalve voor mensen die het niet begrijpen.
Uit 'Het fluwelen konijn' van M. Williams - voorgelezen tijdens MD-traject Comenius